شناخته شده‌ترین زنبور‌‌ها در جهان زنبور عسل نام دارد. زنبور‌‌‌‌های عسل با تولید و ذخیره‌سازی عسل همچنین ساخت کندو‌‌‌‌های بزرگ از طریق موم ترشح شده با استفاده از زنبور‌‌‌‌های کارگر در یک کلنی خاص معرفی می‌شوند.
مشخصات زنبور عسل
تقریباً سایز زنبور‌‌‌‌های عسل 15 میلی‌متر است و رنگ آن‌ها آبی روشن می‌باشد. زنبور‌‌‌‌های عسل به شکل بیضی و متمایل به طلایی زرد با نوار‌‌‌‌های قهوه‌ای هستند. در صورتی که رنگ بدن زنبور‌‌‌‌های عسل در میان گونه‌ها متفاوت است اما بعضی از زنبور‌‌‌‌های عسل بدن سیاه رنگی دارند.
آناتومی زنبور عسل
ساختار ظاهری زنبور‌‌‌‌های عسل به شش قسمت تقسیم می‌شود از قبیل قوزک پا، پا، آنتن، قفسه سینه، شش‌ها و شکم می‌باشد. سر این موجود شفابخش از چشم‌ها، آنتن‌ها و سازه‌‌های تغذیه را تشکیل می‌دهد. چشم‌‌های زنبور باعث می‌شود تا رنگ و نور را بتواند به خوبی درک کند.
کارایی زنبور‌‌‌‌های عسل به میزان عملکرد آنتن‌ها در شناسایی بو‌‌ها و اندازه‌گیری سرعت پرواز بستگی دارد. یکی از زنبور عسل‌‌های موجود تحت عنوان ماندوبال فک است که در برای اموری مانند خوردن گرده، شکل دادن موم، تمیز کردن کندو، تغذیه لارو و ملکه، محافظت از پوست همچنین تمیز کردن کندو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در پایان نیز شش بخش شکم زنبور که شامل اندام‌‌های تولید مثل ماده در ملکه، نیش حشرات، اندام‌‌های تولید مثل نر هم در زنبور کارگر و هم ملکه وجود دارد.
انواع غده‌‌های زنبور عسل شامل:
غدد بزاقی
نام دیگر غده بزاقی به نام غده لوبیا شناخته می‌شود؛ که دارای دو جفت غده خارجی که یکی در قسمت سر و دیگری در قفسه سینه وجود دارد.
غدد زهر
غده زهر از یک غده زهر و کیسه زهر تشکیل شده است.
غدد دوفور
این غده در قسمت شکم زنبور کارگر وجود دارد و رنگ آن قرمز است این غده تن‌‌ها در ماده‌‌های ملکه و زنبور کارگر وجود دارد. در حالی که زنبور‌‌‌‌های نر فاقد این غده هستند.
غدد فک پایین
این غده در تن‌‌ها در ملکه‌‌های بزرگ، زنبور‌‌‌‌های کارگر و زنبور‌‌‌‌های نر وجود دارد.
غدد موم
غده موم زنبور عسل قرمز رنگ است که از سلول‌‌های اپیدرمی اصلاح شده تشکیل شده است. هنگامی که غده فعال می‌شود سلول‌ها بزرگ‌تر می‌شوند. ترشح این غده به شکل مایع است که در نهایت از مقادیر زیادی موم تشکیل شده است. موم توسط پا‌‌‌‌های پشتی به آرواره‌ها حرکت داده می‌شود.
غدد شیری
این غده در اطراف سر وجود دارد و فعالیت سایر غده‌ها بستگی به سن زنبور عسل‌‌های کارگر دارد. با ترشح کردن این غده که سرشار از پروتئین است که باعث ایجاد ژل رویال می‌شود.
5 نمونه از معروف‌ترین نژادهای زنبور عسل
معروف‌ترین نژادهای زنبور عسل عبارتند از:
- سیاه
- ایتالیایی یا طلایی
- کارنیولان
- قفقازی
- عسل ایرانی
در ادامه هر یک از موارد فوق را بررسی خواهیم کرد.
1. زنبور عسل سیاه
نژاد این نوع زنبور به اروپای جنوبی برمی‌گردد اما در حال حاضر در فرانسه، انگلستان، بلژیک، سوئیس و هلند نیز وجود دارد. از مزایای این نوع گونه‌‌های زنبور عسل این است که با خوردن غذا‌‌‌‌های زیاد می‌توانند در شرایط سخت و دشوار دوام بیاورند.
2. زنبور عسل ایتالیایی یا طلایی
این نوع زنبور‌‌ها به دلیل زیستگاهی که در کشور ایتالیا دارند به این نام مشهور هستند. از نظر شکل ظاهری این نوع زنبور‌‌ها دارای اندام کوچک می‌باشند و رنگشان نیز زرد مایل به قهوه‌ای است به همین دلیل نام دیگر آن‌ها زنبور عسل طلایی است.
3. زنبور عسل کارنیولان
از دیگر زنبور‌‌‌‌های عسلی که در مناطق جنوبی کوه‌‌های آلپ و شمال بالکان و دره دانوب در کشور‌‌‌‌های اتریش، آلمان، رومانی، مجارستان، بلغارستان به وفور دیده می‌شود. رنگ بدن این نوع موجودات خاکستری متمایل به قهوه‌ای است و دارای مو‌‌‌‌های کوتاه و پرپشت می‌باشد.
از مهم‌ترین ویژگی‌‌های این گونه از زنبور عسل می‌توان به آرام بودن آن‌ها اشاره کرد حتی می‌توان آن‌ها را از آرام‌ترین نوع زنبور‌‌ها نامید.
4. زنبور عسل قفقازی
زنبور عسل قفقازی به رنگ خاکستری روشن است و مهم‌ترین خصوصیت بارز آرام بودن زنبور‌‌ها است که می‌توان گفت نسبت به سایر گونه‌‌های دیگر کمتر نیش می‌زند.
5. زنبور عسل ایرانی
این زنبور عسل از نظر ساختار فیزیکی دارای سه حلقه ابتدایی شکم است به رنگ سیاه و سایر حلقه‌ها نیز متمایل به زرد و قهوه‌ای است. این نژاد به زنبور نیش زن معروف است. تمایل نیش زنی در این زنبور، معمولی است.
این نوع زنبور از لحاظ رژیم غذایی قانع‌تر از سایر نژادهای دیگر است، زیرا مصرف غذای آن در زمستان به حداقل می‌رسد، همچنین در مناطق سردسیر، به راحتی می‌تواند سرمای زمستان را تحمل کند. از دیگر ویژگی‌‌های زنبور عسل ایرانی میزان زاد ولد آن است که در فصل بهار از اوایل خرداد به بعد بسیار خوب است. بهترین عسل وحشی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید است.
نحوه تولید زنبور عسل
عسل تولید شده از زنبور عسل از گرده گل‌ها است. این زنبور‌‌ها عصاره قندی را که شهد نامیده می‌شود. را از طریق زبانشان می‌مکند، سپس شهد را در داخل معده عسلی خود ذخیره می‌کنند که از معده غذایی آن‌ها متفاوت است.
زمانی که گرده افشانی آن‌ها کامل شد آن‌ها را به وسیله د‌‌هانشان به زنبور‌‌‌‌های کارگر منتقل می‌کنند؛ سپس زنبور‌‌‌‌های کارگر آن را به مدت 30 دقیقه می‌جوند. شهد یک زنبور به زنبور دیگر انتقال می‌یابد تا هنگامی که به تدریج به عسل تبدیل شود. در پایان نیز زنبور‌‌ها آن‌ها را در داخل کندو نگهداری می‌کنند. به دلیل مرطوب بودن عسل آن‌ها طریق بال‌‌های خود آن‌ها را خنک می‌کنند تا خشک و چسبناک شوند. وقتی که آماده شد سلول‌ها را با موم محکم می‌کنند تا تمیز شوند.
محصولات زنبور عسل
به طور کلی دو نوع محصول توسط زنبور عسل‌ها تولید می‌شود اعم از:
خارج از کندو: عسل، بره موم، گرده گل، عسلک
داخل کندو: زهر زنبور عسل، موم و ژل رویال
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.