تاریخچه زنبورداری در ایران

آنچه که تا امروزه مشخص شده است نشان دهنده این است که زنبور عسل خیلی سال‌های بسیار قبل از وجود انسان در روی کره زمین وجود داشته است. در واقع اولین اثراتی که نشان دهنده وجود انسان روی کره زمین است و زمین‌شناسان طی تحقیقات بسیار زیادی آن را به دست آورده‌اند، مربوط به 600 هزار سال پیش است که در این تحقیقات و کاوش‌هایی که در اعماق زمین انجام شده است، به این نتیجه رسیده‌اند که زنبور عسل حدود 150 میلیون سال قبل وجود داشته است.

زندگی زنبور عسل در آن سال‌های دور با زندگی امروزه متفاوت بوده است و در واقع زنبور عسل زندگی به صورت اجتماعی نداشتند و به صورت انفرادی زندگی و لانه‌سازی می‌کرده است.

حدوداً 50 میلیون سال پیش که رویش گیاهان و گل‌ها بسیار زیاد شد و انسان‌ها از آن‌ها بسیار استفاده می‌کردند زنبورها تلاش کردند که از حالت زندگی انفرادی خارج شوند و به سوی زندگی اجتماعی روی آورده است؛ پس به همین دلیل جمعیت آن‌ها به وجود آمد و افزایش پیدا کرد.

می‌توان گفت که حدوداً نزدیک به 25 میلیون سال پیش یعنی زمانی که کوه‌های آلپ، قفقاز، البرز، کارپات و سرانجام هیمالیا تشکیل شده‌اند زمانی بود که حشرات مخصوصاً زنبور عسل به بیشترین تعداد رسیدند. از آن زمان و حتی حدود ۴۰ میلیون سال قبل از آن اثراتی از زنبورها بر روی سنگ نگاره‌هایی به دست آمده است وجود داشته است که نشان داده است که زنبور عسل در آن دوران وجود داشته است. در واقع اکنون این سنگ نگاره‌ها در موزه‌های مختلفی از جمله موزه زنبور عسل در آلمان نگهداری می‌شود که شما می‌توانید آن‌ها را ببینید.

زنبور عسل

آثار قدیمی مربوط به زنبور عسل

درون دیوار غار پیکور در اسپانیا یک اثری است که یک نقاشی از فردی است که جمعیت زنبور را عسل نشان می‌دهد. این زنبور عسل‌ها داخل حفره سنگی زندگی می‌کردند و در حال جمع آوری عسل بوده اند. در واقع این نقاشی و دیوار نوشت متعلق به 12 هزار سال قبل است و قدمت بسیار طولانی دارد.

بابلی‌ها و سومری‌ها و حتی ایلامی‌ها که جز همسایگان ایرانی‌ها به حساب می‌آمدند و در زمان مادها حضور داشتند در نوشته‌های خودشان بارها و بارها از زنبور عسل نام بردند.

در واقع روی یک دسته چاقوی مفرغی که 1200 سال قبل از میلاد مسیح در لرستان ساخته شده است، شکل برجسته زنبورعسل دیده می‌شود. در واقع این کار امروز در شهر بروکسل نگهداری می‌شوند؛ پس شما باید باور کنید که ایرانی‌ها در تاریخ زنبورعسل حضور داشتند و از آن استفاده می‌کردند.

زنبورداری در قرون وسطی

قرون وسطی را می‌توان جز سال‌های پر رونق زنبورداری و تولید عسل در تمامی اروپا نام برد. در آن دوران بیشترین افرادی که از عسل استفاده می‌کردند و مشغول کار زنبورداری بودند، کشیش‌ها بودند.

این رونق در سال‌های1500  تا 1600 میلادی از بین رفت؛ زیرا قیمت شکر پایین آمد و به همین دلیل مردم به جای اینکه برای تهیه شیرینی‌ها و غذاهای خودشان از عسل استفاده کنند تلاش کردند تا از شکر استفاده کنند.

زنبورعسل و قاره‌ها

در واقع زنبورعسل در قاره‌های آسیا، اروپا و آفریقا بوده است و مانند سگی که همراه با صاحبش به قاره دیگر منتقل می‌شده است، این زنبور هم به واسطه زنبورداران به قاره‌های دیگر منتقل شدند.

در آن زمان در قاره آمریکا زنبورهای عسل بسیار ریزی وجود داشتند که نیش نداشتند. از این زنبورها در قاره آفریقا نیز وجود داشت و سرخپوست‌های آمریکایی به خوبی می‌توانستند از این حشرات استفاده کنند و در واقع می‌توان گفت که با این نوع زنبورها آشنایی داشتند. ولی موردی که درباره این حشرات وجود داشته است این است که راندمان این زنبورها بسیار کم است و در واقع می‌توان گفت آن‌ها تولیدی عسل بالایی نداشتند.

در استرالیا هم مانند آمریکا زنبور عسل وجود نداشت و اولین جمعیت در سال 1822 در نزدیکی شهر سیدنی وجود داشت و افراد در استرالیا توانستند که از عسل استفاده کنند. به دلیل اینکه خواص بسیار زیادی در عسل وجود دارد؛ پس در نتیجه عسل بعد از هزاران سال فاسد نمی‌شود و به همین دلیل بوده است که مصری‌ها و یونانیان، مردگان خودشان را با استفاده از عسل مومیایی می‌کردند. می‌توان گفت که کاربرد عسل در مصر به 2200 تا 2600 سال قبل از میلاد مسیح است و مصریان از عسل به صورت 900 مورد متفاوت استفاده می‌کردند و در موارد مختلف این عسل را به عنوان یک ماده اصلی مصرف می‌کردند. در واقع فرآورده سالانه عسل در جهان به 300 هزار تون می‌رسد و می‌توان گفت عسل در مصر باستان یک نقش مهمی را از نظر زندگی روحانی اجتماعی و اقتصادی داشت.

زنبور عسل

به دلیل حکایت‌هایی که از آن سال‌ها برای انسان‌های امروزه به جا مانده است در مصر باستان در پرستشگاه‌ها و آرامگاه‌هایی که برای مردگان در نظر می‌گرفتند، معمولاً از عسل استفاده می‌کردند. استفاده از عسل برای آن‌ها اهمیت بسیار زیادی داشته است. همچنین در سنت‌های بسیار قدیمی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از از عسل استفاده می‌کردند. مصریان قدیم معمولاً عسل را با جو و گندم ترکیب می‌کردند و به جای الکل از آن‌ها استفاده می‌کردند.

در یونان باستان نیز استفاده از عسل در واقع یک استفاده بسیار عالی بوده است و به این صورت بوده است که خدایان یک ماده بهشتی می‌خورند و فناناپذیر و ابدی هستند. آن‌ها ایمان داشتند که یکی از اجزای مهمی که مانند خوراکی‌های بهشتی است، عسل است.

ابوعلی سینا هم هزار سال پیش در کتاب قانون خودش درمان‌های بسیاری را بر پایه عسل و موم تجویز کرده است که امروزه نیز مردم بسیار زیاد از آن استفاده می‌کنند. بقراط که پدر علم پزشکی است و بنیانگذار طب در یونان است 2500 سال پیش درباره عسل مواردی گفته است که این موارد عبارتند از: اگر دارویی از مواد غذایی درست می‌شود و در نتیجه هر غذایی نیز می‌تواند جانشین دارو باشد؛ پس اگر بخواهیم یک مثال برای این مورد بزنیم عسل پاسخگوی این شرط بسیار مهم است.

علاوه بر بقراط و ابوعلی‌سینا موریس مترلینگ در مورد عسل نیز سخنانی گفته است که عبارتند از: همین امروز اگر زنبور عسل از بین ببرند هزاران نوع از گیاهان نیز از بین می‌روند و حتی ممکن است به دنبال آن تمدن بشریت نیز از بین برود؛ زیرا عسل کوهی اصل تنها غذایی در طبیعت است که هیچ وقت فاسد نمی‌شود.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

میخواهید به بحث بپیوندید؟
مشارکت رایگان.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *